Proto-Rroma
Ël Proto-Rroma sas ël phure dada thaj daja ël Rromane manuśenqe anθ-o but phurano vaxt, anglal vaj anθ-o sajekh vaxt kana sas o nămosqo-biăndiben (i etnogeneza) ël Rromane manuśenqo. Sas manuśa kaθar majbut endaja vaj ćhela kaj si ël mule ël Rromenqo. Sar egzemplo, anθ-o phurano vaxt kana areslĭne anθ-i India vaj o Xindusthan ël Iranikane mule ël Rromenqe sas kerdi jekh integràcia ël Xindusthanesqe mulença ël Rromenqe.
Avere Xindusthanesqe grupură kaj si gïndisarde te aven maśkar ël Proto-Rromenθe si ël Raʒputa, ël Kśatriură, ël Brahminură, ël Doma, ël Banʒara, ël Sindhikane thaj avere. Jekh ćingar maśkar ël manuśenθe kaj roden pal-ël Proto-Rromenθe si ako ël Proto-Rroma sas maj but kaθar ël uće vaj opralutne manuśesqe grupură anθ-i India sar öl Brahminură vaj sas kaθar e telalutne manuśesqe grupură anθ-i India sar öl Dalitură.
Si but teoriură palal ël Proto-Rromenθe, thaj vuni maśkar lenθe si maj devlikane thaj avere maj śtincifike vaj ʒanglibnasqe. Sar egzemplo, but Rroma gïndisaren kë si śajutno kë öl Rroma aven kaθar o Israelo thaj kë sas jekh Israelosqi ćhel kaj geli k-i India anglal te ʒal karing i Evropa. Akaja ideologia śaj avel influencisardi kaθar ël Xristianikane devlikane patĭmata. Aver teoria phenel kë maśkar öl Proto-Rromenθe kamas-avel o Sumerikano Thagariben anθ-i Mesopotamia vaj o adĕsutno them o Iraq, kaj si les jekh anav kaj śaj vi kamas-avel anθar i Rromani vorba “Arakh”, nav kaj kamas-dine ël Proto-Rroma kana arakhle von jekh phuv kaj rodenas, akharde la “Arakh”.
Palal öl ADNosqe rodimata, sas jekh xamiben maśkar ël bi-Xindusthanesqe manuśenθe thaj ël Xindusthanesqe manuśenθe anθ-o Xindusthan anglal te geleθar öl Proto-Rroma kaθar o Xindusthan. Kodo znaćil kë si maśkar ël Proto-Rromenθe manuśa kaθar i India vaj Xindusthan ama vi manuśa kaθar avere thana anθ-i Ćentralo thaj Okcidentalo Asia thaj śaj vi ël Evropăθar, sar kamas aven ël adĕsutne phuvă ël themenqe sar o Òzbekisthan, o Afghanisthan, o Iran, o Arakh vaj Iraq, o Israelo vaj i Palestina, i Ukrajna, i Rusia, o Kazakhsthan, o Turkmenisthan, o Taʒikisthan, thaj avere sar i Grećia, kaθar avile but manuśa anθ-o Xindusthan anθ-o vaxt ël Aleksandrosqo o Baro.
Öl Nazistură sas interesime kaθar o śajiben kë öl Proto-Rroma sas “Arianură” anθar o fàpto kë i Rromani ćhib avel kaθar i Indo-Arianikane ćhibăqi familia, ama kana kerdĭne maj but xoxavibnasqe (pseudo-śtincifikne) rodimata, i samudaribnasqi vaj genocidalo konklùzia ël Nazistikane ideologiaqi sas kë öl Proto-Rroma sas xamime ël bi-Arianikane manuśença thaj pala kado motìvo trebalas mudarde savorre.