Muzika
I muzika vaj baśaviben (vaj baśavipe) si generalnones phendi te avel i arta te ćhivel ël baśa te kerel varesavi kombinàcia ël formosqi, ël harmoniàqi, ël melodiàqi, ël ritmosqi vaj avere butăqi kaj ekspresil vareso. Ël definìcie ël muziaqe śaj aven ververe palal i kultùra, ama i muzika si jekh aspèkto sa ël manuśikane societèturĕnqo, si jekh kulturàlno universàlno butĭ. Ël siklăvne phenen khethanes kë i muzika si deficinisardi kaθar varesave specifikne elementură, naj jekh baro jekhfălno făliben kaj phenel so si ćhaćhes i muzika. O keriben ël muzikaqo si butvar xulavdo maśkar ël muzikaqe kompoziciàθe, ël muzikaqe improvizăθe thaj ël muzikaqe baśavibnasθe, ama i tèma buxlărel pes anθ-e siklăribnasqe disiplinură, o kritikisariben, i filosofìa thaj o godăqo ʒangliben. I muzika śaj avel baśavdi vaj kerdi labărindoj jekh bari varietèta instrumenturĕnça, kaj znaći vi o manuśesqo vak vaj glàso.
Anθ-i Rromani Kultùra
[editisar | modificare sursă]I mùzika si jekh vàźno aspèkto ël Rromane kulturàqo.
Avdives i Rromani mùzika si la but varietètură.
Jekh Rromane muzikaqo stìlo si o Punk Rromano vaj Punk Ciganosqo vaj Gipcikano Punk, kaj si jekh muzikaqo stilo kaj xamisarel vaj kerel kombinàcia maśkar i tradicionàlno Rromani muzika thaj o punk rock. O jèkhto manuś te labărel kado termèno sas o Eugene Hütz kaj phendăs kë kadă sas pesqi bànda o Gogol Bordello.
Aver stìlo e Rromane muzikaqo si e Manele (singulàrno manea). E manele si jekh stìlo kaj si populàrno anθ-i Rumunia thaj avel kaθar jekh maj baro miśkiben anθ-e Balkane thema, influencisardo vi kaθar e Arabe, kaj si prinʒardo anθ-i Bulgària sar ćalga, anθ-i Sèrbia sar turbofolk, anθ-i Albània sar tallava thaj anθ-i Tùrćia sar arabèsqo stìlo. Isindoj les origine anθ-i Xoraxani muzika kaθar o śirdiben e XIX-to śeliberśesqo, e manele sas baśavde kaθar e komunitetură e läutarenqe (Rromane baśaldenqe) anθar o sùdo thaj o èsto e Rumuniaqo, ama vi anθ-o Banàto.
Vi aver stìlo ël Rromane muzikàqo si o Rromafuturìsmo. Ama o Rromafuturìsmo si ći nùmaj jekh muziqàqo stìlo; vi jekh literaturăqo stìlo si.
Avdives si śajutno vi te aśunel muzika thaj gila vi p-i aplikàcia TikTok, kaj si therdi kaθar o Xitajko Guberno.
Dikh vi
[editisar | modificare sursă]Gilăviben
Gilavne:
- o Adriyan Myinunye
- O Michael Jackson
- O Elvis Presley
- i Rejxan Angelova
- O Sandu Ćhorba
- o Nikolaje Guca
- i Ezma Redzapova
Muzikaqe grupi
- O Gogol Bordello
Muzikaqe fălură
- i Chalga
- i Elektriko muzika
- o Gypsy Rock vaj Gypsy Punk
- e Manele