Literatura
I literatùra si jekh butĭ kaj si la p-i bàza o xramosariben vaj lekhaviben. I manuśni kaj kerel literatùra bućhol-la xramosarni tha’ o manuś si o xramosarno vaj skriitòri.
Anθ-i Rromane xramosaribnasqi kùltùra, sas maj but manuśa kaj kerdĭne literatùra. Maśkar lenθe ame arakhas ël Ronald Lee, i Papùsza, o Vania de Gila-Kochanowski, o Jànko ël Hancockosqo (vaj Janko e Reʒosqo), o Tony Gatliff, o Hristov H thaj kadea but maj dur.
Si maj but varietètură kana avel vorba ël literatùrăθar. Jekh literaturòsqo făl si o Rromafuturìsmo, aver si, sar egzèmplo, öl misterìzură vaj paramića anθ-ël savenθe o drabarno trebal te zumavel te rodel kas kaj si o dośalo. Averfăl te kerel literatùra si te zumaves te keres dikhimata p-o sundal kaj sikaven but paśales k-i lŭmeaθe thaj laqi realitèta, kaj keren te dikhas ame amaro realitèto anθ-i literatùra. Kodole literaturaqe bută bućhon realìsmo.
I fantazăqi literatùra del vorba maj but anθar ël bută sar kamas-aven ël ćhovaxane, öl dràkură vaj dragònură, ël ciknemanuśa kaj ʒiven anθ-ël plaĭna, th.k.m.d. Jekh egzèmplo kaθar i fantazìa literuraqi si i serìa pal-i J.K. Rowling, o Harry Potter.