Sari la conținut

Interlingue

De la Vikipidiya

Interlingue, anglunes Occidentalno, si jekh maśkarthemutni aźutipnaski ćhib kerdini anθ-o 1922 thaj paruvdi anav anθ-o 1949. Lesqo kerdo, o Edgar de Wahl, zumadas te aresel maj bari gramatìkani regularitèta thaj naturalo karaktero. O vorbipe si kerdo pe vorbe save sas anglal katar verver shiba thaj pe derivaciako sistemo savo kerel buti e pindžarde prefiksencar thaj sufiksencar.

But andar le Interlingue-esqe vorbe save si kerdine sikaven kodola save si ande varesave Zapadno Evropake ćhiba, maj anglal le Romane ćhiba, sar vi varesave germanikane vorbimata. But katar leske vorbe si kerdine kotar o de Wahl-esko zakono, jekh set e regulengo vash regularno konverzia sa e numa šov verboske infinitivura ande derivirime vorbe inkluzivno katar e Latinikane duj-stem verbura (eg. vider te dikhel thaj lesko derivatno dikhipe). O rezultato si jekh naturalistikani thaj regularno ćhib savi si lokho te haćarel pes ko angluno dikhipe e manušenge save pindžaren varesave Zapadno Evropake ćhiba. O śajdipen te ginavel pes thaj te kerel pes i gramàtika maj lokho, sar vi o regularo sikavipe e magazinosqo Cosmoglotta, kerde o Occidental popularo anθ-i Evropa anθ-e berśa anglal o Dujto Lumako Maripen, bi te dikhel pes e zumavimata katar e Nacistura te phandel pes e maśkarthemutne aźutipnaske ćhiba.

O Occidental nakhlo o maripe, numaj i komunitèta sas avrial o kontakto e ćhibăqe kreatoroça desar o 1939. Jekh Baltikano Njamcicko maripnasko oficèro thaj sikavno katar i Estonia, o de Wahl na kamlăs te mukhel lesqo kher anθ-o Tallinn anθ-i Njamco, vi palal so lesqo kher sas xasardo anθ-o 1943 aviake atako pe foro so forsirinel les te lel than ki psihiatrikani bolnica. Sar so maj but leske lila sas astarde, vov mulo ko 1948 berś bi te džanel so kerdǒl pes anθ-i ćhib. O paruvipen e anavesqo ko Interlingue kerdas pes ko avutno berś vaś duj rezone: (1) te sikavel pes e Sovjetikane Uniake e ćhibăqi neutraliteta, thaj (2) o aźutipen vaś jekh śajdi unìa vaj maj paśutni kolaboràcia e komunitètaça paśal Interlingua, jekh konkurènto naturalistikano projèkto telal o barjaripe. But uźitorǎ sas xasarde palal o sikavipen kadalesqo anθ-o 1951, astarindoj jekh perioda e ćhinavipnasqi źi k-o agoripen e Internetosqo.

Dikh vi[editisar | modificare sursă]