George W. Bush
George Walker Bush (biăndilo p-o 6-to Julio 1946) si jekh amerikako politiko kaj sas o 43-to preśedinto e Maladine Staturendar ël Amerićiaqe kaθar o berś 2001 ʒi k-o 2009. Jekh militànto anθar e Repùblikane Pàrtia, vov sas maj anglunes o 46-to gubernatòri e Tèksosqo kaθar 1995 ʒi k-o 2000.
O ćhavo ël 41-to preśedintosqo, Georg H. W. Bućh, o Bućh W. kerdăs armàta anθ-o Tèksas Naśònal Gàrdo kana sas les sar biś berśa. Palal te matrikulil kaθar o Harvard Business Śkola anθ-o 1975, vov kerdăs butĭ anθ-e gazòsqe industrie. Maj palorres vov sas o śerutno e Texas Rangersenqo kaj sas anθ-o Majźor Lìga Bàjsbòl anglal te avel alosardo gubernatori e Teksasosθar anθ-o 1994. Sar gubernatori, vov kerdăs butĭ te parruvel o zakono pala o “tort reform”, dăs maj but love k-i edukàcia, thovdăs maj phare restrikcie e śkolenqe thaj parruvlăs i sistèma te keren źusticia varekasqe kaj si phendo dośalo. Vov vi ažutisardăs te kerel kë o Tèksas avili ël themesqi maj zurali sùrsa ël balvalăqe energiaθar. Anθ-o alosariben vaś o preśendinto e Maladine Śtaturănθar anθ-o berś 2000, vov sas alosardo p-o than pesqe duśmanosθar, o viće-preśedinto Al Gore, bi te avel o maj populàrno kandidàto kana sas jekh bari kris kaj sas o “Supreme Court” te del vòja te oprisarel jekh aver ginavniben anθ-i Florida.
I Baribalval Katrina dăs dab anglutnes anθ-o dùjto tèrmo ël Bućhosqo thaj voj sas jekh maśkar maj dukhavutne naturalne bare bàjurĕnθe. I Katrina kidelas pes anθ-o duralo Afgòsto e 2005-θar kana sas o baribalvală anθ-o Atlantikano Baro-Pani thaj voj sas zurales dukhavdi vaś but phuvă p-o Gòlf Kòsto anθ-e thana maj nordosqe-ćentrale e kòstosqe, maj alosardes o foro Nevo Orleans. O Bućh dăs jag k-i alàrma anθ-i Louisiana p-o 27-to avgòsto thaj anθ-o Mississipp thaj Alabama p-o avutno dĭves. I jakh e baribalvalăθar azbăs ël phuvă p-o 29-to avgòsto thaj o Nevo Orleans astardăs te avel les prea but pani p-i phuv sosqe phagerdĭne-pen ël zidură kaj trebalas te oprisaren ël pană kaθar i baribalval; maj palorral p-o kadava dĭves, o Bućh deklarisardăs kë sas Bari Urgenca anθ-i Louisiana, ofićiales dìndoj vòja k-i FEMA te haznisarel ël lovenθar kaθar o federàlno gubèrno te zumaven te vastden e dukhavne manuśen.
P-o 30-to avgòsto, o Sekretàro ël DHS-osqo Michael Chertoff phendăs kë sas jekh “nakhliben ël maj semnifikatòza anθar i nàcia,” so kerdăs o jèkhto hazniben ël neves kerdo Nacionàlo Atveto Planosθar. Trin divesa palal, p-o 2-to septèmbra, ël ketane kaθar o Naśionalo Gàrdo areslĭne anθ-o foro Nevo Orleans. P-o sajekh dives, o Bućh kerdăs drom te dikhel sode bari sas i devestàcia anθ-e kotora ël Louisianaqe, Mississippăqe thaj Alabamăqe thaj deklarisardăs kë i laćhi butĭ ël aźutipnasqe manuśenθar ʒi k-o akava vaxt “n-as dosta”.
Kana las sàma pal-o Rromaniben, dikhas ame kë si jekh but interesàntno butĭ kaj si o phandliben maśkar o anav Bućh thaj i Rromani ćhib. I vorba “bućhŏl” kaj anθ-i Rromani ćhib znaćisarel “te avel varekasqe jekh anav” śaj avel relevànto anθ-i etimologìa ël anavesqi Bućh. Sar si deźa ʒanglo thaj but prinʒardo fàpto, si avere amerikaqe preśedintură sar o Bill Klinton kaj sas len Rromano phuraniben anθ-e lenqe familìje. Śaj avel kë o Bućh si les varesave garavde aspektură ël Rromanibnasθar anθ-o lesqo rat vaj familiàqo phuraniben.
Avrutne phandimata[editisar | modificare sursă]
|
Kadava lekh si bibarilo, akana si numa ekh kotor. Kana janes buteder, shai te lachhares les. |