Devnagrī: Diferență între versiuni

De la Vikipidiya
Conținut șters Conținut adăugat
tFără descriere a modificării
Escarbot (discuție | butya)
t r2.7.2) (Robot: Adding ar, bar, be, bg, bjn, bn, br, ca, cs, cy, da, de, en, eo, es, et, fa, fi, fr, gl, gu, he, hi, hif, hu, id, is, it, ja, jv, ka, kk, kn, ko, ku, la, lt, lv, mg, mk, ml, mr, ms, ne, new, nl, nn, no, oc, pa, pl, pnb, pt, qu, ro,...
Linia 256: Linia 256:


[[Shopni:देवनागरी]]
[[Shopni:देवनागरी]]

[[ar:ديوناكري]]
[[bar:Devanagari]]
[[be:Дэванагары]]
[[bg:Деванагари]]
[[bjn:Dewanagari]]
[[bn:দেবনাগরী লিপি]]
[[br:Devanāgarī]]
[[ca:Devanagari]]
[[cs:Dévanágarí]]
[[cy:Devanāgarī]]
[[da:Devanagari]]
[[de:Devanagari]]
[[en:Devanagari]]
[[eo:Nagario]]
[[es:Devanagari]]
[[et:Devanaagari kiri]]
[[fa:دیواناگری]]
[[fi:Devanagari]]
[[fr:Devanagari]]
[[gl:Devanāgarī]]
[[gu:દેવનાગરી]]
[[he:דוונאגרי]]
[[hi:देवनागरी]]
[[hif:Devanagri]]
[[hu:Dévanágari írás]]
[[id:Aksara Dewanagari]]
[[is:Devanagari]]
[[it:Alfabeto devanagari]]
[[ja:デーヴァナーガリー]]
[[jv:Aksara Déwanagari]]
[[ka:დევანაგარი]]
[[kk:Деванагари]]
[[kn:ದೇವನಾಗರಿ ಲಿಪಿ]]
[[ko:데바나가리 문자]]
[[ku:Devanāgarī]]
[[la:Devanagari]]
[[lt:Devanagari raštas]]
[[lv:Dēvanāgarī]]
[[mg:Devanagari]]
[[mk:Деванагари]]
[[ml:ദേവനാഗരി]]
[[mr:देवनागरी]]
[[ms:Devanāgarī]]
[[ne:देवनागरी लिपि]]
[[new:देवनागरी लिपि]]
[[nl:Devanagari]]
[[nn:Devanagari]]
[[no:Devanagari]]
[[oc:Devanagari]]
[[pa:ਦੇਵਨਾਗਰੀ]]
[[pl:Pismo dewanagari]]
[[pnb:دیوناگری]]
[[pt:Devanágari]]
[[qu:Diwanaqri siq'i llumpa]]
[[ro:Devanagari]]
[[ru:Деванагари]]
[[sa:देवनागरी]]
[[se:Devanagari]]
[[simple:Devanagari]]
[[sk:Dévanágarí]]
[[sr:Деванагари]]
[[sv:Devanāgarī]]
[[sw:Devanagari]]
[[ta:தேவநாகரி]]
[[te:దేవనాగరి]]
[[tg:Деванагарӣ]]
[[th:อักษรเทวนาครี]]
[[tl:Devanāgarī]]
[[tr:Devanagari]]
[[uk:Деванагарі]]
[[vi:Devanagari]]
[[zh:天城文]]

Versiunea de la data 24 tritonai 2012 20:05

Devǎnagǎrī si yekh abugida lekhipen labyardo te lekhavel, korkoro vai le avere lekhimatenca, chhiba andar o Indikano Subkontinento sar sanskritikani, hindi, marathi, kashmiri, sindhi, romani, bihari, bhili, konkani, bhojpuri, nepali.

Nav

I devǎnagǎrī sas kerdini ando 12-to shelbersh andar o lekhipen Siddham. Pe sanskritikani, nagǎrī si i juvlikani forma andar nāgara (forutno). Si juvlikani andar kodya so pasharel i juvlikani navni lipi (lekhipen) , thai devǎ si "devel": devǎnagǎrī lipi - "forutno lekhipen le devlenge".

Sar lekhavel pe

Pe devǎnagǎri lekhipen si 12 svǎra (vokalurya) thai 34 vyǎnjǎna (konsonanturya).

Vyǎnjǎna

O devǎnagǎrī lekhipen si ek abugida lekhipen andar kodya so sa le vyǎnjǎna kana si korkore si len o svǎr ǎ. Sar misalyake, o grafem "प" si "pǎ". Te avel "p" trebul te labyardyovel o viram "्" so sikavel ke "ǎ" perel: "प्" si "p".

O viram nai labyardo te sikavel ke "ǎ" perel kana dui vai buteder vyǎnjǎna si ek palal avreste, bisvǎrenge mashkar lenge. Atunch, le pasharde vyǎnjǎna phanden pen, kerindoi ekh phandipen. Sar misalyake, "k" lekhavdyovel korkoro sar "क्" thai "l" si korkoro "ल्". Ekh palal avreste si "क्ल्". Kathe o "क्" xasardyas i chachi rig. Numa o paluno vyǎnjǎn achhel bichhindo, sar misalyake trin vyǎnjǎna ekh palal avreste: "ख्स्त" si "khst" thai korkore si "ख", "स", "त". Si buteder regule te keren pen le vyǎnjǎnenge phandipena. Acharutnes, kana varekon lekhavel pe compyuter dosta te thol o viram/विराम "्" mashkar lende te keren pen le phandipena automatikanes. Sar misalyake, kerindoi klik "ग" + "्" + "ल" avel "ग्ल".

Tele si le vyǎnjǎna andar o devǎnagǎrī lekhipen.

Le vyǎnjǎna
Grafem Latinikanes IPA
khǎ khə
ɡə
ghǎ ɡɦə
ngǎ,ṅǎ ŋə
chǎ tʃə
chhǎ hə
dʒə
jhǎ ɦə
nyǎ, ñǎ ɲə
ttǎ, ṭǎ ʈə
tthǎ, ṭhǎ ʈhə
ddǎ, ḍǎ ɖ / ɽə
ddhǎ, ḍhǎ ɖɦ / ɽɦə
nnǎ, ṇǎ ɳə
t̪ə
thǎ hə
d̪ə
dhǎ ɦə
n̪ə
phǎ phə
bhǎ bɦə
ɾə
llǎ, ḷǎ ɭə
shǎ, śǎ ɕə
ssǎ, ṣǎ ʂə


Kadale si le vyǎnjǎna so sas ko shirdipen. Kana neve shunipena labyardyoven pe chhib, neve grafema keren pen andar le purane. O semno "़" (nukta/नुक़ता) thol pes po grafem so shunel pes mai pasharno.

Neve vyǎnjǎna
Grafem Latinikanes IPA
क़ q /qə/
फ़ f /fə/
ख़ x, khh /xə/
ग़ ghh /ɣə/
ज़ z /zə/
श़ zh /ʐ/
ड़ <ni ekh> /ɽə/
ढ़ <ni ekh> /ɽʱə/

Svǎra

Sa le svǎren, avryal "ǎ", si len dui forme: ekh kana si korkoro, ko shirdipen le lavengo vai palal aver svǎr thai aver forma palal ekh vyǎnjǎn. Sar misalyake, "o" korkoro si "ओ" thai palal vyǎnjǎn si "ो", s.m. "पो" = "po". Numa le svǎreske "ǎ", chi trebul te labyarel ni ekh grafema te lekhavel les palal ekh vyǎnjǎn: "प" si "pǎ".

Tele si sa le svǎre: anglunes si i forma kana o svǎr si korkoro thai o duito si i forma palal ekh vyǎnjǎn (kathe, sar misalyake, "प्"-"p"):


Le svǎra
Semno Semno le svǎresko palal <p> Latinikanes IPA
(ni ekh) a ə
पा aa ɑ
पि i ɪ
पी ii i
पु u ʊ
पू uu u
पृ svǎr r rɪ ([r ̩]) andi Sanskrit)
पॄ svǎr rr rɪ ([rː̩]) andi Sanskrit)
पॢ svǎr l ([l ̩]) andi Sanskrit)
पॣ svǎr ll (lː̩]) andi Sanskrit)
पॅ candra e
पॆ xarno e e
पे e e(ː)
पै ai ɛ ([ai]) andi Sanskrit)
पॉ candra o
पॊ xarno o o
पो o o(ː)
पौ au ɔ ([au] andi Sanskrit)

Ǎkshǎr

Ek ǎkshǎr si ekh ekhipen grafemengo so kerdivel andar zero vai ek vyǎnjǎna thai ek vai buteder svǎra. Ǎkshǎrenge misala:

  • "आ" - numa ekh svǎr (zero vyǎnjǎna);
  • "ओइ" - buteder svǎra (zero vyǎnjǎna);
  • "सो" - ekh vyǎnjǎn thai ekh svǎr;
  • "काइ" - ekh vyǎnjǎn thai buteder svǎra.

Aver simboluya

Aver simbolurya so keren ververimata
Simbolo le <p>-esa Unicode nav Labyaripen IPA
प् virama Navyardo vi halant; chhinel o svǎr ǎ. [p]
पँ candra-bindu Nakhalisarel o svǎr [pə̃]
पं anusvara Nakhalisarel o svǎr [pə̃]
पः visarga Del respiraciya bishunipnaski palal o svǎr [pəh] / [pəə̥]
प़ nukta Labyardo te sikavel neve shunimata (sar misalake, ph + nukta = f)
पऽ avagraha Labyardo te lunjisarel o svǎr [pə:]

Gina

Devanagari gina
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Vi dikh