Romanikane chhiba

De la Vikipidiya
Le bareder romanikane chiba:
Bodlo – Fransikani; Zeleno – Spaniyolikani; Portokalo – Portekalikani; Galbeno – Italikani; Lolo – Rumunikani

Le Romanikane chiba si chiba le Romanikane selyange, yek familyori andar i familiya le Indo-Evropikane chibyange. Von aven andar i Latinikani, i chib le Romanikane thagaripnasko. Si buteder sar 600 miliyonurya vakyarne pe sa i Phuv, but lendar kay Amerikurya, Evropa, Asiya.

Xulavipen[editisar | modificare sursă]

Lavenge ververimata tay miazmata[editisar | modificare sursă]

Tele si misala so sikaven le shunimatenge paruvimata:

Romani Latin Fransikani Italikani Zeriye Portekezikani Provensali Rumunikani Sardinikani Sisilikani Spaniyolikani
Pabay Malum / pomum Pomme Mela\pomo Poumme Maçã / Pêro Poma Măr [1] Mèba / Mèla Pumu Manzana
Pak Bracchium Bras Braccio Bras Braço Braç Braţ Bàltzu / Bràtzu Vrazzu Brazo
Sayiyata Sagitta Flèche [2] Freccia Èrchelle Flecha / Seta Sageta Săgeată Fretza Fileccia Flecha / Saeta
Sutan Lectus Lit Letto Liet Leito / Cama [3] Lièch Pat [4] Létu Lettu Lecho / Cama
Kalo Nigrum Noir Nero Nièr Preto [5] / Negro Negre Negru Niédu Niuru Negro
Lil Liber (Librum) Livre Libro Livre Livro Libre Carte [6] Líberu Libbru Libro
Brek, chuchi Pectus Poitrine Petto Estonma Peito Piept Pétus Pettu Pecho
Mutsa, bili Feles Chat [7] Gatto Cat Gato Cat Pisică [8] Bàtu Jattu Gato
Skamin, beshalni Sella Chaise [9] Sedia Tchaîse Cadeira [9] Cadièira Scaun [10] Cadíra Seggia Silla
Shil Frigus Froid [11] Freddo Fraid Frio Freg Frig Frídu Friddu Frío
Guruvni Vacca Vache Mucca [12] / Vacca Vaque Vaca Vaca Vacă Vaca Vacca Vaca
Dives Dies Jour [13] Giorno Jour Dia Jorn Zi Jornu Día
Dad Mortuus Mort Morto Mort Morto Mort Mort Mórtu Mortu Muerto
Merel Morior Mourir Morire Mouothi Morrer Morir (a) Muri Mòrrere Muriri Morir
Familiya Familia Famille Famiglia Famil'ye Família Familha Familie Familla Famigghia Familia
Nay Digitus Doigt Dito Dedo Det Deget Dídu Jitu Dedo
Luludi Flos (Florem) Fleur Fiore Flieur Flor Flor Floare Flore Ciuri Flor
Del Dono Donner Dare Donner / Bailli Dar Donar (a) Da Dàe Dari Dar
Jal Eo Aller Andare Aller Ir Anar (a) Merge Annae Jiri Ir
Somnakay Aurum Or Oro Or Ouro Aur Aur Òru Oru Oro
Vast Manus Main Mano Main Mão Man Mână Mànu Manu Mano
Ucho Altus Haut Alto Haut Alto [14] Aut Înalt Atu Autu Alto
Ker Domus Maison [15] Casa [16] Maîson Casa Casa Casă Dómu Casa Casa
Me Ego Je Io Eu Ieu Eu Dèu Iu / Ju Yo
Cernyala Atramentum Encre Inchiostro Encre Tinta [17] Tencha Cerneală [18] Tínta Inga Tinta
Pervonay Januarius Janvier Gennaio Janvyi Janeiro Genièr Ianuarie Bennàrzu Jinnaru Enero
Juso Sucus Jus Succo Jus Suco / Sumo Suc Suc Sutzu Sucu Jugo
Kyeya Clavis (Clavem) Clé Chiave Clié Chave Clau Cheie Crae Chiavi Llave
Manush Homo (Hominem) Homme Uomo Houmme Homem Òme Om Ómine Omu Hombre
Chon Luna Lune Luna Leune Lua Luna Lună Lúna Luna Luna
Rat Nox (Noctem) Nuit Notte Niet Noite Nuèch Noapte Noti Notti Noche
Purano, puro Vetus Vieux [19] Vecchio Vyi Velho Vièlh Vechi [20] / Bătrân [21] Vedústus [22] Vecchiu Viejo
Yek Unus Un Uno Ieune Um Un Unu Unu Unu Un / Uno
Ambrol Pirum Poire Pera Paithe Pêra Pera Pară Píra Piru Pera
Kelel Ludo Jouer [23] Giocare Jouer Jogar Jogar (a se) Juca Zogàe Jucari Jugar
Angrusti Anelus Anneau Anello Anné / Bague Anel Anèl Inel Anédu Anneddu Anillo
Len Flumen Fleuve Fiume Riviéthe [24] Rio [25] Riu Râu [26]/ Rîu [27] Frúmene Ciumi Río
Suvel Consuo Coudre Cucire Couôtre Coser Cóser (a) Coase Cosíe Cùsiri Coser
Īv Nix (Nivem) Neige Neve Neve Nèu Nea / Zăpadă [28] Nivi Nieve
Lel Capio Prendre [29] Prendere Prendre Tomar / Colher [30] / Agarrar Préner (a) Lua [31] Pígae [32] Pigghiari Tomar[33]
Kodova Ille Quel [34] Quello Chu Aquele Aquel Acel/Acela Cúde Chiddu Aquél
O,i - le/la [35] il(lo)/la lé/la o/a lo/la -ul/-a su/sa [36] lu/la (u/a) el/la/lo
Shudel Jacio Jeter Gettare Pitchi Lançar / Atirar [37] Lançar [38] (a) Arunca [39] Vetàe Jittari Lanzar / Echar /Tirar
Zoy dies Jovis Jeudi Giovedì Jeudi Quinta-feira [40] Dijòus Joi Zóvia Jovidìa Jueves
Kasht, Ruk Arbor Arbre Albero Bouais Árvore Arbre Arbore / Pom [41]/ Copac [42] Àrvule Àrvuru Árbol
Duy Duo Deux Due Deux Dois / Duas Dos Doi Dúos / Duus Dui Dos
Piri Urna Urne Urna Urna Urnă Úrna Urna Urna
Vak Vox (Vocem) Voix Voce Vouaix Voz Votz Voce Voge Vuci Voz
Kay Ubi / Unde / Quo Dove Ioù / Où'est Onde / U [43] Ont Unde Àba / Unde / Innói Unni Donde
Parno Albus Blanc [44] Bianco Blianc Branco Blanc Alb Àbru Vrancu / jancu Blanco
Kon Quis / Quæ Qui Chi Tchi Quem Quau Cine Chíne Cu Quien
Lumya, duniya Mundus Monde Mondo Monde Mundo Mond Lume [45] Mundu Munnu Mundo
Galbeno Flavus (vi xatyarel pes lolo) Jaune [46] Giallo Jaune Amarelo [47] Jaune Galben Grogu Giarnu Amarillo
  1. (poamă si frukto)
  2. (<Frank.fleuka)
  3. (<camba)
  4. (<Greek πάτος)
  5. (<appectoratu)
  6. (<carta)
  7. (<cattus)
  8. (Shunipnasko lav)
  9. 9,0 9,1 (<cathedra)
  10. (<scamnum)
  11. (<frigidus)
  12. (< muggire + vacca ?)
  13. (<diurnus)
  14. (purano Outo)
  15. (<mansio)
  16. (<casa)
  17. (<tincta)
  18. (from Slavic)
  19. (<vetulus)
  20. (Purano)
  21. (Phuro, <veteranus)
  22. (<vetustus)
  23. (<jocare)
  24. (<rivus)
  25. (vi ekh purano lav Frume)
  26. (palal o lekhavipnasko zakono 1993to bershesko)
  27. (palal o lekhavipnasko zakono 1953to bershesko)
  28. (Slavikano)
  29. (<apprehendere)
  30. (<colligere)
  31. (<levare)
  32. (<captiare)
  33. (bijanglo inklipen) / Coger / Agarrar
  34. (<Accu+Ille)
  35. (<Ille/Illa)
  36. (<Ipsu/Ipsa)
  37. (<adtirare)
  38. (<lanceare)
  39. (<eruncare)
  40. (<Quinta Feria)
  41. (dikh vi poamă)
  42. (<Estuno Romanikano teluno strato)
  43. (only in ulo/ula)
  44. (<Jerm.blank)
  45. (<lumen)
  46. (<galbus)
  47. (<amarellus)